APEL.Q – Câu chuyện nhân văn đằng sau một chương trình
Trong bối cảnh giáo dục toàn cầu đang chuyển mình trước làn sóng công nghệ và trí tuệ nhân tạo, APEL.Q (Accreditation of Prior Experiential Learning – Qualification) không chỉ là một phương thức đánh giá, mà còn là một câu chuyện nhân văn sâu sắc về sự công nhận, cơ hội, và niềm tin vào con người.
APEL.Q là một quy trình chuyển đổi kinh nghiệm thành văn bằng, được xem là một trong những mô hình đào tạo và đánh giá hiệu quả nhất hiện nay. Khác với các bài kiểm tra truyền thống vốn có thể dễ dàng bị thao túng bởi sự hỗ trợ của AI, APEL.Q dựa trên bằng chứng năng lực thực tiễn. Chính tính chính xác này khiến nó trở thành công cụ hữu hiệu để mang giá trị giáo dục vào đời sống, đồng thời nuôi dưỡng mô hình học tập suốt đời mà nhiều quốc gia đang theo đuổi.
Hành trình khởi nguồn nhân văn
Ít ai biết rằng, trước khi trở thành một xu hướng giáo dục toàn cầu, APEL.Q ra đời từ nhu cầu cấp thiết trong những hoàn cảnh bi thương. Trong hơn một thập kỷ qua, thế giới đã trải qua những biến động lớn: đại dịch COVID-19, chiến tranh ở châu Âu và Trung Đông, cùng làn sóng di dân ồ ạt.
Hàng triệu người buộc phải rời bỏ quê hương, mang theo duy nhất hành trang là đôi tay, khối óc, và kinh nghiệm làm việc. Họ trở thành những “tị nạn” – những con người mất đi cả gia đình, nhà cửa, lẫn giấy tờ chứng minh trình độ.
Câu hỏi lớn đặt ra là: Làm sao để những con người này chứng minh năng lực tại quốc gia mới khi không có bất kỳ văn bằng nào trong tay?
Chính lúc ấy, mô hình tiền thân của APEL.Q ra đời. Thông qua đánh giá năng lực bằng chứng, những người tị nạn có thể khẳng định trình độ, lấy lại văn bằng tương đương với những gì đã mất, và tiếp tục hòa nhập vào xã hội. Mô hình này không chỉ giúp họ tìm việc làm, giảm gánh nặng cho cộng đồng sở tại, mà còn đem lại cho châu Âu một nguồn lực mới – những con người có đủ năng lực, được công nhận, và sẵn sàng đóng góp.
Từ “lấy lại” đến “vượt lên”
Sự thành công vượt ngoài mong đợi của APEL.Q khiến các nhà hoạch định chính sách nhận ra rằng: mô hình này không chỉ hữu ích cho người tị nạn hay di dân mất văn bằng. Nó còn đặc biệt giá trị đối với những người có năng lực thực tiễn nhưng chưa từng được đào tạo chính quy.
Từ đó, APEL.Q không chỉ dừng lại ở việc “lấy lại” văn bằng đã mất, mà mở rộng sang việc “chuyển hóa” nhiều năm kinh nghiệm thành các văn bằng ở cấp độ cao hơn. Những giá trị tích lũy qua năm tháng, đôi khi vượt xa so với đào tạo truyền thống, nay được chính thức công nhận. Và đó chính là bước ngoặt để APEL.Q hình thành như một mô hình toàn diện, mang tính nhân văn và thực tiễn.
Xu hướng không thể đảo ngược
Ngày nay, APEL.Q đã vượt ra khỏi phạm vi thử nghiệm, trở thành xu thế được chính phủ nhiều quốc gia áp dụng. Malaysia là nước tiên phong ở châu Á khi đưa APEL.Q thành chính sách quốc gia, được quản lý trực tiếp bởi Bộ Giáo dục và cơ quan kiểm định quốc gia.
Tại các nước có nền giáo dục tiên tiến, APEL.Q được triển khai dưới nhiều hình thức và tên gọi khác nhau, nhưng đều chung một triết lý: công nhận giá trị thực tiễn của con người vượt ra ngoài văn bằng truyền thống.
Ở Thụy Sĩ, APEL.Q được triển khai độc lập đầu tiên bởi MI Swiss và thuộc sở hữu của SIMI Swiss, như một cam kết nhân bản để đồng hành cùng những ai đang tìm kiếm cơ hội mới – từ những người mất mát vì chiến tranh, đến các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm nhưng thiếu một tấm bằng để mở rộng cánh cửa sự nghiệp.
APEL.Q không chỉ là một mô hình giáo dục, mà là một tuyên ngôn nhân văn: mỗi con người đều mang trong mình giá trị, và giá trị ấy xứng đáng được công nhận. Trong thời đại mà công nghệ và AI đặt ra nhiều thách thức cho tính xác thực trong giáo dục, APEL.Q trở thành chiếc cầu nối giữa kinh nghiệm sống thực và sự công nhận chính thức. Nó mở ra cánh cửa học tập suốt đời, trao quyền cho hàng triệu người tiếp tục hành trình phát triển nghề nghiệp, và khẳng định rằng tri thức đích thực luôn bắt nguồn từ trải nghiệm con người.
Tài liệu tham khảo
- APEL.Q Official: TẠI ĐÂY
- APEL.Q Việt hoá: TẠI ĐÂY
- European Commission. (2012). Validation of non-formal and informal learning in Europe. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2766/29825
- OECD. (2010). Recognising non-formal and informal learning: Outcomes, policies and practices. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264063853-en
- UNESCO. (2018). Global inventory of national and regional qualifications frameworks 2017. UNESCO Institute for Lifelong Learning. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265414
- Malaysian Qualifications Agency (MQA). (2023). APEL.Q: Accreditation of Prior Experiential Learning for Qualifications. https://www2.mqa.gov.my
- Swiss Information and Management Institute (SIMI Swiss). (2025). APEL.Q Program Overview. MI Swiss & SIMI Swiss. https://simiswiss.ch
Leave a Reply